Η περιοχή της Πετρέζας, μέσα από την οποία διέρχεται το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας, πριν από και πάνω στην συμβολή του με τον Βαλανάρη ποταμό, είναι μία γεωργική περιοχή. Ένα κομμάτι του κάμπου των Σπάτων, που καλύπτεται από αμπέλια κυρίως, ελάχιστες άλλες μικροκαλλιέργειες και -στο αδόμητιο κομμάτι της- περικλείει μία παλαιοχριστιανική εκκλησία, ένα μοναστήρι και μερικά άλλα κτίσματα.
Η Πετρέζα είναι μία περιοχή, περίπου 20.000 στρεμμάτων, μέσα στην οποία το Μεγάλο Ρέμα αναπτύσσει πολλαπλές κοίτες, όταν η παροχή του αυξάνεται. Πλημμυρίζει ως ευλογία Θεού, τα διψασμένα αμπέλια και τις καλλιέργειες και παράλληλα σχηματίζει και συντηρεί έναν σημαντικό οικότοπο, που χαρακτηριστικό του είναι το «δάσος-στοά», φτιαγμένο από ιτιές και πλατάνια, αλλά και άλλους χαρακτηριστικούς Αττικούς οικοτόπους, όπως οι καλαμιώνες της περιοχής.
Σήμερα ο Λουτρός είναι τακτικότερος στις εμφανίσεις του. Η οδός Κιάφας που διέρχεται μέσα από τον υγρότοπο, συχνά πλημμυρίζει, αφού πλημμυρίζουν φυσιολογικά και τα γύρω χωράφια. Είναι η φυσιολογική και αναμενόμενη λειτουργία του πλημμυρικού πεδίου ενός ποταμού.
- Η ευλογία του χθες
Αυτό που κάποτε οι αγρότες θεωρούσαν ευλογία για τις καλλιέργειες τους, ο πλημυρισμός που εξασφάλιζε και την τροφοδοσία του υδροφόρου ορίζοντα, με την κατείσδυση των υδάτων, οι σημερινοί κάτοικοι το θεωρούν πρόβλημα. Μόλις αρχίσει να κάνει αισθητή την παρουσία του το πλημμυρικό πεδίο, εμφανίζονται και εργολάβοι ή εργάτες της περιφέρειας ή του δήμου Σπάτων και ανοίγουν …χαντάκια για να καθοδηγήσουν το νερό και πάλι στην κοίτη του Μεγάλου Ρέματος. Σε ποια κοίτη; Στην κοίτη που θα τους φανεί πιο μεγάλη εκείνη την ώρα. Μοιάζουν με σύγχρονες Δαναΐδες, κωμικά ανδροπρεπείς, που προσπαθούν να γεμίσουν επί σειρά αιώνων, ένα τρύπιο πιθάρι. Βέβαια οι εργολάβοι πληρώνονται, ακόμα και αν ματαιοπονούν, σε αντίθεση με τις άμοιρες Δαναΐδες.
Η «αγία Πετρέζα» είναι ο φύλακας άγγελος της πόλης της Ραφήνας, αλλά και όλων των περιοχών που βρίσκονται στα κατάντη του αγίου αυτού κάμπου. Η φύση έχει διαμορφώσει τις ισορροπίες της χρόνια τώρα. Αυτό βρήκε ο άνθρωπος και μπόρεσε να κατοικήσει. Αν η Φύση δεν είχε την πρόνοια του πλημμυρικού πεδίου και το ανάγλυφο ήταν ορεινό ή ημιορεινό με κλίσεις και αδιαπέραστα πετρώματα, η Ραφήνα θα ήταν ακατοίκητη. Η αγία Πετρέζα την έκανε κατοικήσιμη και ας μη θέλουν να το δουν οι σημερινοί κάτοικοι της πόλης
- Η ευλογία και η κατάρα
Κανείς δεν αμφιβάλλει πως ζούμε σε μία εποχή παραλογισμού. Είναι η εντατικοποίηση της ζωής, είναι το οικονομικό σύστημα που επιβάλλει συνεχή και πλήρη κατανάλωση πόρων και υψηλές αποδόσεις.Δεν αρκεί πια να δουλεύουμε οχτάωρο και πενθήμερο, για παράδειγμα και γι’ αυτό η σημερινή κυβέρνηση μας «διευθέτησε» τον χρόνο εργασίας μας, πάντα προς τα «πάνω». Αυτό δεν είναι παρά μία μορφή από τις πολλές, που εκφράζεται η διαρκής εντατικοποίηση της παραγωγής. Άλλη, παρόμοια έκφραση είναι η μεταβολή στις χρήσεις της γης. Η εργασία και η γη, δύο από τους τρεις συντελεστές παραγωγής εντατικοποιούνται (ο τρίτος είναι το κεφάλαιο το οποίο σήμερα δεσπόζει στους άλλους δύο και και για τους πιο οικονομιστές υπάρχει και τέταρτος, η επιχειρηματικότητα).
- Μάνα Γη
Η γη στον κάμπο των Σπάτων είναι αγροτική. Δηλαδή γη μικρής έντασης παραγωγής. Με τις παρεμβάσεις που ευφημιστικά συνοψίζονται στον τίτλο «οριοθέτηση του Μεγάλου Ρέματος με έργα διευθέτησης» τροποποιείται η χρήση γης σε οικοπεδική κατά βάση και βιομηχανική, εμπορική ή επιχειρηματική σε μία μελλοντική της προβολή. Μικραίνοντας την οριοθέτηση μέσω διευθετήσεων, αυξάνει η έκταση που τίθεται εκτός οριοθέτησης, συνεπώς η γη που αυξάνει έτσι την χρηματιστηριακή της αξία και γίνεται εμπόρευμα ή αντικείμενο εκμετάλλευσης. Η εξαφάνιση του πλημμυρικού πεδίου της Πετρέζας θα αποδώσει μία τεράστια έκταση σε εντατική χρήση. Τα ερωτήματα όμως είναι:
α. Που θα πάνε τα νερά που κάθε χρόνο πλημμύριζαν και πλημμυρίζουν τα χωράφια της Πετρέζας;
β. Είναι έτοιμη η Ραφήνα να δεχτεί έναν πολλαπλάσιο όγκο νερών, τα οποία θα παραλαμβάνονται και θα καθοδηγούνται στην πόλη, μέσω αδιαπέρατης, σκυροστρωμένης ή λιθοδομημένης κοίτης;
γ. Αξίζει για το κέρδος των επιχειρηματικών συμφερόντων που θα εκμεταλλευτούν την Πετρέζα (εμπορικά πάρκα κλπ) να ζει η Ραφήνα υπό τον αυξημένο πια, κίνδυνο πλημμύρας;
δ. Αξίζει για το κέρδος των επιχειρηματικών ομίλων να πληρώσει το κόστος η πόλη, ο τόπος και οι κάτοικοι; Γιατί μη νομίζετε πως οι κάτοικοι θα δούνε όφελος. Η Ιστορία το αποδεικνύει και όποιος διαφωνεί να πάει να τα βάλει μαζί της, ως αδαής και άπειρος.
- Η επιστημονική κοινότητα και ο κραταιός κοτζαμπασισμός
Τα ποτάμια χαρακτηρίζονται από τα πλημμυρικά τους πεδία. Σε όλες τις συζητήσεις που έχουμε οργανώσει, με τη συμμετοχή ακαδημαϊκών, επιστημόνων και τεχνικών του αντικειμένου, από Ελλάδα και εξωτερικό, τα πλημμυρικά πεδία αναδεικνύονται ως προστατευόμενα στοιχεία, ικανά να εξασφαλίσουν την ισορροπία της ζωής στις πόλεις που διασχίζουν ή συνορεύουν με τα ποτάμια.
Στην περίπτωση της Ραφήνας και του Μεγάλου Ρέματος, βλέπουμε το ακριβώς αντίθετο. Οι κυβερνώντες (χωρίς να εξαιρείται καμία κυβέρνηση) σε συνεργασία με τις τοπικές ή περιφερειακές εξουσίες, αποσκοπούν στην εξυπηρέτηση της εντατικοποίησης της χρήσης από επιχειρηματικά συμφέροντα, στερώντας από τον τόπο τον βασικότερο παράγοντα εξασφάλισης από πλημμύρες. Τα πλημμυρικά πεδία.
Μαζί με τα μεγάλα συμφέροντα κολλάνε και τα μικρότερα, όπως παράνομες ή ημιπαράνομες κατοικίες που χτίστηκαν μέσα στις φυσικές οριογραμμές του ρέματος και τώρα θέλουν να τεθούν εκτός οριοθέτησης, μέσω της διευθέτησης του. Αυθαίρετες κατασκευές ή εμπορικές δραστηριότητες αυθαίρετα χωροθετημένες, που επιδιώκουν την απόκτηση νόμιμα χωροθετημένης δραστηριότητας. Ότι δηλαδή κατάστρεψε τη χώρα, δύο αιώνες τώρα, συνεχίζει να πιέζει προς την χειρότερη κατεύθυνση.
- Πεταμένα λεφτά ή υπάρχει τρόπος να γίνει κάτι ωφέλιμο;
Αφού ο προϋπολογισμός για τα έργα καταστροφής του Μεγάλου Ρέματος είναι τόσο μεγάλος (101.000.000 ευρώ), ας πράξουν οι αρμόδιοι μία φορά υπεύθυνα και προς όφελος του κόσμου και του μέλλοντος του τόπου.
Αυτό μπορεί να γίνει εξασφαλίζοντας δια απαλλοτριώσεων τη μεταφορά δραστηριοτήτων και οικιών σε περιοχές εκτός της οριοθέτησης. Οριοθέτησης που θα γίνει με κριτήριο την ιστορική κοίτη. Ας αποκαταστήσουν την ιστορική κοίτη, όπως γίνεται παντού στον πολιτισμένο κόσμο. Και ας αποφευχθούν οι βάρβαρες παρεμβάσεις, οι οποίες θα αυξήσουν εξαιρετικά τον κίνδυνο πλημμύρας.
Στη Μάνδρα η πλημμύρα έγινε γιατί το νερό αναζήτησε την ιστορική του κοίτη και όχι αυτή που έφτιαξαν τα λεγόμενα «αντιπλημμυρικά έργα»
Ούτε φράγμα χρειάζεται, σε καμία φάση. Που ακούστηκε άλλωστε, να προτείνεται κατασκευή φράγματος σε πλημμυρικό πεδίο; Εκεί που θέλουμε να εκτονώνεται η πλημμύρα δηλαδή, να φτιάχνουμε φράγμα για να σταματάμε το νερό. Απαράδεκτο λογικά, τεχνικά, νομικά και ηθικά.
- Στις πλημμύρες δεν είναι το νερό που έρχεται σε εμάς, αλλά εμείς που πάμε στο νερό
Όλα τα παραπάνω είναι μία περιγραφή του χώρου που προστατεύει τη Ραφήνα από τότε που ιδρύθηκε. Αν συνέβησαν 3 ή 5 πλημμύρες στα τελευταία 100 χρόνια, αυτό δεν είναι κάτι αφύσικο. Αν υπήρχε τρόπος να οριοθετηθεί το ρέμα το 1923 και να αποκλειστεί η κατοίκηση εντός των πλημμυρικών γραμμών του, δεν θα συζητούσαμε σήμερα για τις 3 πλημμύρες και δεν θα υπήρχαν και θύματα.
Σήμερα που έχουμε τη γνώση, αντί να την εφαρμόσουμε προς όφελος της κοινωνίας, οι εξουσίες προωθούν παρεμβάσεις υπέρ των μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων. Ας τα σκεφτούμε όλα λοιπόν καλύτερα και ας αποφασίσουμε τι προκρίνουμε και τι ζητάμε για το παρόν και για το μέλλον. Το δικό μας και του τόπου.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου