Παραθέτουμε έγγραφο που λάβαμε από τον Πιστοποιημένο Αστικό Δενδροκόμο Μηνά Τσακιρίδη, σχετικά με τη "μεταφύτευση" των 17 μεγάλων αλμυρικιών του υγροτόπου Α' προτεραιότητας της εκβολής του ρέματος Ραφήνας:
Μεταφύτευση ή μετάσταση των δέντρων;
Όταν το Δημοτικό Συμβούλιο Δήμου Ραφήνας-Πικερμίου αποφάσισε πως «δεν θα κόψουν τα δέντρα της εκβολής» αλλά «θα τα μεταφυτεύσουν», κάποιοι πίστεψαν πως, αν μη τι άλλο, οι εργασίες θα γίνονταν από ειδικούς, γνώστες του προγραμματισμού, της
οργάνωσης και εκτέλεσης εργασιών μεταφύτευσης, ειδικά μεγάλων-σε ηλικία και
διαστάσεις- δέντρων και όχι ότι θα γινόταν μόνο για να «ξεπλυθούν» οι ευθύνες.
Μεγάλο λάθος. Δεν έγινε καμία σοβαρή προετοιμασία των δέντρων που υποτίθεται πως
μεταφυτεύτηκαν αλλά ούτε και οι εργασίες μεταφύτευσης ήταν αυτές που θα εγγυόνταν
την επιβίωση των μεταφυτευμένων (υποτίθεται) δέντρων.
Συγκεκριμένα, για τη μεταφύτευση των μεγάλων αρμυρικιών (Tamarix pentandra) της
εκβολής, κάθε δενδροκόμος που θα σεβόταν τον εαυτό του και την επιστημονική του
κατάρτιση, θα τα προετοίμαζε με το κατάλληλο κλάδεμα το οποίο δεν θα έθιγε τους
ενεργούς οφθαλμούς και μάλιστα την άνοιξη. Επιπλέον, θα άφηνε μία περίοδο στα δέντρα να προσαρμόσουν τουλάχιστον ένα μέρος των φυσιολογικών τους λειτουργιών, μέχρι την εκρίζωση.
Η εκρίζωση
Στα 17 μεγάλα αρμυρίκια του Υγροτόπου Α’ Προτεραιότητας της εκβολής, δεν ελήφθη
καμία μέριμνα για την πρότερη αποκοπή των ριζών περιμετρικά του δέντρου προ της
εκρίζωσης, ώστε όταν το σκαπτικό μηχάνημα τα τραβήξει, να μη τραβήξει και σκοτώσει
μαζί με τα ριζίδια θρέψης και τις ρίζες στήριξης. Με έναν άγαρμπο τρόπο τα δέντρα
τραβήχτηκαν και στοιβάχτηκαν, φορτώθηκαν και μεταφέρθηκαν, δίνοντάς μας την ευκαιρία να δούμε από κοντά πως τόσο οι ρίζες στήριξης όσο και οι ρίζες θρέψης είχαν τραβηχτεί και κοπεί με βίαιο τρόπο, καθιστώντας έτσι την επανενεργοποίησή τους αμφίβολη.
Οι λάκκοι προορισμού
Για τη μεταφύτευση μεγάλων δέντρων, ο λάκκος προορισμού διανοίγεται, πληρώνεται με νερό επανειλημμένα, μέχρι να μην απορροφά άλλο (σημείο κορεσμού του εδάφους). Μόνο όταν οι εδαφικοί ορίζοντες οι οποίοι θα υποδεχτούν τα μεγάλα δέντρα είναι κορεσμένοι σε νερό ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΤΟΤΕ γίνεται η τοποθέτηση του δέντρου που μεταφυτεύεται. Δεν έγινε τίποτα τέτοιο και μάλιστα σε μία ξηρότατη περίοδο που, ακόμη αν οι σπασμένες και βίαια εξορυγμένες ρίζες επανενεργοποιηθούν, είναι αμφίβολο αν θα μπορέσουν να βρουν εδαφικό νερό για να τραβήξουν. Αυτό από μόνο του μπορεί να προκαλέσει το θάνατο των δέντρων.
Η «μεταφύτευση»
Τα δέντρα τοποθετήθηκαν χωρίς να ποτιστούν ΑΜΕΣΑ. Δηλαδή οι θύλακες παγιδευμένου στο έδαφος αέρα, δεν διαλύθηκαν ώστε να εξασφαλιστεί η πλήρης επαφή των ριζών με το έδαφος. Ο αέρας αυτός δύναται να αποβεί μοιραίος και ειδικά σε μεγάλης ηλικίας δέντρα αυτό είναι το πιθανότερο. Επίσης, οι θύλακες αέρα δημιουργούν και προβλήματα στήριξης των δέντρων. Έτσι, οι μικροκινήσεις που προκαλούνται από τη δύναμη του ανέμου (ασθενούς ή ισχυρού) πάνω στον κορμό και ό,τι έχει απομείνει από τα κλαδιά, προκαλούν περαιτέρω θραύση των μερών της ρίζας είτε αυτά είναι οι ρίζες στήριξης είτε οι ρίζες θρέψης. Επίσης το έδαφος στο οποίο φυτεύτηκαν δεν εξετάστηκε από μηχανικής άποψης ώστε να κριθεί το αν χρειαζόταν άμεση στήριξη τω δέντρων με πασσάλους ή αντηρίδεςώστε να αποφευχθούν οι παλινδρομικές κινήσεις λόγω της πίεσης του αέρα. Και φυσικά, εφόσον δεν εξετάστηκε αυτή η παράμετρος, δεν ελήφθη και κανένα μέτρο προστασίας. Ετσι όμως δεν γίνεται μεταφύτευση. Έτσι γίνεται απόρριψη καταδικασμένων σε θάνατο δέντρων.
Η συντήρηση
Τα μεγάλα «μεταφυτευμένα» δέντρα έπρεπε να περάσουν σε φάση συντήρησης αμέσως
μετά τη μεταφύτευση. Με δεδομένο το ότι οι λάκκοι δεν πληρώθηκαν με νερό πριν τη
«μεταφύτευση» με τη διαδικασία που περιγράφηκε πιο πάνω, ώστε να κορεσθεί ο
εδαφικός ορίζοντας, η ανάγκη άμεσης και αποτελεσματικής άρδευσης είναι επιτακτική.
Μετά από όλα αυτά τα κακώς κείμενα, το πότισμα είναι δύσκολο γιατί πρέπει να
διανοιχτούν λάκκοι συγκράτησης του νερού γύρω από το κάθε δέντρο. Η πλήρωση τους
με νερό πρέπει να γίνεται με αργό ρυθμό για να προλαβαίνει το νερό να κατεισδύει προς
τις ρίζες και σε μεγάλη ποσότητα ώστε να αρχίσει να πληρώνει τους θύλακες αέρα που
σίγουρα βρίσκονται μέσα στο χώμα παγιδευμένοι.
Με αυτά για δεδομένα θα χρειάζονται κατ’ εκτίμηση 150-200 λίτρα για το κάθε δέντρο,
τουλάχιστον ανά 2 μέρες και για μία περίοδο 20 ημερών τουλάχιστον, μήπως και τα
κύτταρα που θα δώσουν νέα ριζικά τριχίδια ενεργοποιηθούν. Αυτό βέβαια εξαρτάται και
από τη σύσταση του εδάφους, που δεν την αναζήτησε κανείς και που αν περιέχει ικανή
ποσότητα άμμου, θα διευκολύνει μεν την κατείσδυση αλλά θα απαιτήσει άμεση στήριξη
των δέντρων για να επιτευχθεί η προσαρμογή τους. Με μία πρόχειρη εκτίμηση, χρειάζεται βυτιοφόρο σε κάθε άρδευση με πολύ αργό ρυθμό στο πότισμα (17 δέντρα Χ 200 λίτρα μας κάνουν 3,5 κυβικά ανά άρδευση ανά 2 μέρες). Αυτοί που ανέλαβαν την υποχρέωση μεταφύτευσης και συντήρησης (το δεύτερο είναι αμφίβολο αν το ανέλαβε κανείς), πρέπει να προβούν σε άμεση έναρξη εργασιών συντήρησης με πρόγραμμα που θα θέλαμε να μας κοινοποιηθεί, για να ξέρουμε αν πράγματι εκτελούν συντήρηση μεταφυτευμένων δέντρων ή αυτοσχεδιάζουν ή απλά πέταξαν τα δέντρα στο Μπλε Λιμανάκι.
Τι μπορούμε να περιμένουμε με τον τρόπο που έγιναν όλα;
Σίγουρα δεν περιμένουμε πολλά, όχι γιατί μεγάλα δέντρα μεταφυτεύτηκαν ανοιξιάτικα αλλά γιατί ξεριζώθηκαν, μεταφέρθηκαν και τελικά πετάχτηκαν σε λάκκους όπως – όπως. Χωρίς κανένα προγραμματισμό, χωρίς καμία μέριμνα για την εξασφάλιση πόρων συντήρησης, χωρίς καμία φροντίδα. Και όλα αυτά ενώ διανύουμε την πιο ξηροθερμική άνοιξη των τελευταίων ετών. Η προχειρότητα και η έλλειψη προγράμματος και λεπτότητας στους χειρισμούς προϊδεάζουν για το χειρότερο.
Τα δέντρα πρακτικά είναι αθάνατα, μας λέει ο καθηγητής βιολογίας του Πανεπιστημίου της Πάτρας, Γιάννης Μανέτας. Πράγματι είναι αθάνατα, εκτός από την περίπτωση που τα
σκοτώνουμε…
Ραφήνα 14-4-2024,
Μηνάς Τσακιρίδης
Πιστοποιημένος Αστικός Δενδροκόμος (Certified Arborist, ΕΑC)
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου