Με αφορμή την τρομολαγνία που προωθείται κάθε φορά που προβλέπεται βροχή και τις καταστροφικές παρεμβάσεις που γίνονται σε όλα τα ποτάμια της χώρας μας με το όνομα "καθαρισμοί ρεμάτων", απαντάμε σε ορισμένα εύλογα ερωτήματα που δημιουργούνται.
Θέλουμε ωστόσο να τονίσουμε για μία ακόμη φορά ότι το πρόβλημα της Ραφήνας δεν είναι τα καλάμια αλλά κυρίως τα μπαζώματα και οι απαρχαιωμένες και ανεπαρκείς γέφυρες που πρέπει να ανακατασκευαστούν με επείγουσες διαδικασίες και ανεξάρτητα από το έργο διευθέτησης.
Επίσης να τονίσουμε οτι οι καθαρισμοί ρεμάτων/ποταμών δεν απομακρύνουν τα λύματα που χύνονται παράνομα μέσα στο Μεγάλο ρέμα, φαινόμενο που έπρεπε εδώ και χρόνια να έχει εξαληφθεί με ενέργειες της δημοτικής αρχής,
Δεν είναι αναγκαίο να γίνονται καθαρισμοί στα ρέματα/ποτάμια;
Στα ρέματα που διέρχονται ή είναι κοντά σε αστικό ιστό είναι αναγκαίο, στα υπόλοιπα, φυσιολογικά όχι.
Ο καθαρισμός έχει το νόημα της απομάκρυνσης αντικειμένων κυρίως ξένων προς το οικοσύστημα του ρέματος, τα οποία:
α/ υποβαθμίζουν περιβαλλοντικά το οικοσύστημά του (απορρίμματα, πλαστικά, συσκευασίες, ηλεκτρικά κλπ)
β/ μειώνουν την παροχετευτική ικανότητα του ρέματος (ογκώδη αντικείμενα όπως λάστιχα, στρώματα, ηλεκτρικές συσκευές, πεσμένοι κορμοί κ.α., μεγάλη συσσώρευση χωμάτινων αποθέσεων, σπάνια πολύ ογκώδης βλάστηση που φράζει την κοίτη.
Στα ρέματα που είναι μακρυά από αστικό ιστό, η αναγκαιότητα εξαρτάται από την ποσότητα φερτής ύλης που κατεβάζει, το οποίο με τη σειρά του εξαρτάται πολύ από το αν υπάρχουν στη λεκάνη του ορεινοί όγκοι καμένοι. Ακόμη κι αυτό όμως αντιμετωπίζεται με έργα ορεινής υδρονομίας που να συγκρατούν τα φερτά στα ορεινά.
Γιατί οι καθαρισμοί ρεμάτων/ποταμών δεν πρέπει να γίνονται με βαριά χωματουργικά μηχανήματα;
Καταρχήν γιατί αυξάνουν τον πλημμυρικό κίνδυνο. Η απομάκρυνση της φυσικής βλάστησης αυξάνει την ταχύτητα του νερού, που δεν έχει κανένα εμπόδιο να το φρενάρει. Ακόμη κι εκεί όπου η φυσική βλάστηση είναι πολύ πυκνή, υπάρχει μία φυσική ισορροπία. Δείτε για παράδειγμα τους καλαμιώνες. Όταν το νερό είναι πολύ, δε φράζουν τη ροή γιατί…πολύ απλά ξεριζώνονται και καταλήγουν στη θάλασσα. Η αφαίρεση βλάστησης αποσταθεροποιεί επίσης τα πρανή, αφού το ριζικό σύστημα διατηρεί τη συνεκτικότητα του εδάφους. Επιπλέον τα βαριά χωματουργικά μηχανήματα συχνά κάνουν ζημιές στα πρανή, κάτι που είναι απαγορευτικό, αφού αυτό αλλάζει την υδραυλική λειτουργία των ρεμάτων/ποταμών.
Δεύτερον, γιατί καταστρέφουν το οικοσύστημα των ποταμών, που είναι τα πιο πλούσια αλλά και τα πιο ευαίσθητα.Απομακρύνουν τη βλάστηση, ισοπεδώνουν δεκάδες οργανισμούς και αυγά, απομακρύνουν τα φυσικά ενδιαιτήματα, τις φωλιές, τους τόπους ανάπαυσης και το καταφύγιο εκατοντάδων ειδών. Επιλεκτική αραίωση της βλάστησης είναι επίσης αποδεκτή σε ορισμένες περιπτώσεις και σε πολύ πυκνά σημεία, όχι όμως ισοπέδωση.
Τέλος γιατί αφαιρώντας την βλάστηση, αυξάνεται η ρύπανση, αφού τα φυτά «φιλτράρουν» τους ρύπους, έτσι ώστε το νερό να φθάνει στη θάλασσα σχεδόν καθαρό.
Η φερτή ύλη (χώμα, πέτρες) πρέπει να απομακρύνεται από τα ποτάμια;
Μόνο σε περιπτώσεις που ο όγκος της είναι τόσο μεγάλος που μειώνει την παροχετευτικότητα του ρέματος/ποταμού. Γιατί το χώμα και οι πέτρες, κατά τη διαδρομή τους προς τη θάλασσα αποτίθεται στις όχθες, μειώνοντας έτσι τη διάβρωση τους. Ακόμη κι αν βρίσκονται στην κοίτη, με την επόμενη μεγάλη βροχόπτωση μεταφέρονται προς τη θάλασσα και αποτίθενται στην εκβολή και στις γειτονικές παραλίες, μειώνοντας έτσι τα φαινόμενα διάβρωσης της ακτογραμμής που σε περίοδο κλιματικής αλλαγής αυξάνονται.
Γίνεται οι καθαρισμοί να μη προκαλούν τα παραπάνω προβλήματα;
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου